«Блокадаялъул чед»

78 соналъ цебе лъугIана Ленинград шагьаралъул 900 къойил блокада. Гьеб къо ккола рохалилабгун пашманаб. Рохалилаб, щай гурелъул, нилъер хIинкъи гьечIел аскараз Ленинград шагьар эркен гьабун, гьелдалъун халкъалда бичIчIана бергьенлъи рикIкIад гьечIеблъи. Пашманабин абуни, гьеб блокада халат бахъана 900 гIанасеб къоялъ ва сордоялъ. 1941 соналъул 8 сентябралдаса байбихьун, 97% ракълилаб халкъалъул хвана гьеб заманалъ ракъунниги, квачанниги, вахIшиял немцаз чIванниги.

ГIурусазул аби буго «Чед-сундуего бетIер»илан. Чадил къимат кидаго цIикIкIараб букIана. Хасго гьеб къиматлъана Ленинград шагьаралъул блокадаялда. Гьеб гьитIинабго чадил кесекалъ чанги ленинградалъулазул гIумру цIунана. Жалго блокадаялъ кIвекIараз абула лъимги тIаде хун, метер чIаго хутIиялъе дугIагун цадахъ гьеб кваназе кколеб заман букIанин.

Гьеб заманалъул нугIзал къойидаса къойиде дагьлъулел руго. Ругониги гьезул ракIалдещвеяз ва архиваздаса рагьарал баяназ ракI гъанцIизабула. Блокадаялъул нугIзал руго лъимерлъуда гьеб заман жидеца тIамурал. ЧIахIиял цоял фронталда, цоял завод-фабрикалда хIалтIулел рукIана. Шагьаралъул жамагIат хьихьизе рес букIинчIо, гьелъулгун бухьен гьечIолъиялъ. КIудияб ВатIанияб рагъул тIоцересел къоязго фашистаз бомбаби рехун чIунтизаруна чадил ва цоги кванил нигIматазул складал. 1941 соналъул 8 сентябралдаса байбихьун дагь гьабуна чадил кьолеб норма. ТIоцебе букIараб чадил 800 граммалъул хутIана 200 грамм хIалтIулезе ва 125 грамм хутIаразе. 1941-1942 санал рукIана бищун вахIшиял. Ладога хIоралдаса «гIумрудул нух» цIорораб мехалъ гурони хIалтIизабизе рес гьечIолъиялъ, чадида гъорлъ жубалеб букIана батIи-батIияб жо, цIулал хведералде гIунтIун. Шагьаралдаса тIагIана кинабго рухIчIаголъи. Ракъи кквеялъе гIоло кваналеб букIана гъеду-хIинчI, кутул, гьаби. Жакъа нилъеда тIад роцIараб зоб букIиналъе гIоло нилъер бахIарчияб халкъалъ баччанщинаб захIмалъи, хIехьанщинаб къварилъи гIасраби аниги рекIелъа ине бегьуларо.

Гьелъ, санайил тIолго Россиялдаго гIадин, нилъер районалдаги ракIалде щвезарула блокадаялъул, гьеб бахъиялъул ва шагьар эркен гьабиялъул тарих.

Нилъер районалдаги тIобитIана ТIолгороссиялъул акция «Блокадаялъул чед». 27 январалъ ХIебда школалъул волонтераз радал гIужалъ школалъул кIалтIа рикьана чIегIераб чадил кесек ва блокадаялъул хъварал кагътал. Киса-кирего районалъул школазда тIоритIана гьеб къоялде руссарал рагьарал дарсал. Рагъул заманалъул тарихиял лъаязул хIалбихьиялъе цIалдохъабазе гьаруна квестал. Гьединго рихьизаруна блокадаялъул хIакъалъулъ видео. Блокадаялъул чадил акциялъ цоги нухалъ ракIалде щвезабуна нилъер халкъалъул бахIарчилъи ва къо хIехьей.

Нилъеда абадиялъ рекIелъ хутIила халкъалъул гьеб бахIарчилъи. Тарихалъул битIараб рахъ бати ахир заманалъулъ лъугIун унеб буго. Кинаб пачалихъ букIун батаниги, щив гьелъул нухмалъуда вукIун ватаниги, жамагIат цолъана захIматал къояз. ГIелалъ гIелалъухъе кьун теларо нилъеда гьел кIочон.

Жакъа нилъер чадидехун бербалагьи тIубанго хисана. Цоял хIалакълъизе къваригIун, цоял сутка бараб кваналарин чIун, гьеб аслияб бечелъиялъул къимат гьабулеб гьечIо. Гьединго, цебе букIараб къагIидаялъ чадил къимат гьабизе малъизе ккола лъималаздаги. Абизе бегьула цебе заманаялъ чадил тIагIамги, цIайиги батIияб букIанин. Батизе бегьула гьанжесел пекарнязда хIарам гьабулелги. Кин букIаниги чадил кусокалъул къимат гьаби нилъеда тIадаб буго. Гурони сундуе рукIарал рагъул кьогIал саназ ккарал миллионал гIадамазул къурбанал?